Vanishing Landscapes

Το Ίδρυμα Χάινριχ Μπελ – Γραφείο Θεσσαλονίκης υποστηρίζει με χαρά το πρότζεκτ Vanishing Landscapes – μια τετραήμερη συνάντηση που θα πραγματοποιηθεί στη λιμνοθάλασσα του Αιτωλικού στις 6 - 9 Μαρτίου 2025.

Συντελεστές: Γιάννης Παπαδόπουλος, Nuno da Luz, Campus Novel, Cinema Fulgor, Dulcinea Compania, hiboux ARCHITECTURE.

Διοργάνωση: Tavros

Λίγα λόγια για το πρόγραμμα Vanishing Landscapes

Το Vanishing Landscapes (Τοπία που χάνονται) είναι ένα διετές ερευνητικό πρόγραμμα που κορυφώνεται με μία τετραήμερη συνάντηση στην εύθραυστη λιμνοθάλασσα της λεκάνης του Αιτωλικού. Σημείο εκκίνησης και έμπνευσης αποτελεί το έργο της αείμνηστης καλλιτέχνιδος, Βάσως Κατράκη, η οποία με τα πρώτα της έργα στρέφει την προσοχή της στη λιμνοθάλασσα και στις κοινότητες που ζούσαν και εργαζόταν γύρω από αυτή. Η προσοχή που έδειξε σε αυτή την περιοχή την ευαισθητοποίησε σταδιακά σχετικά με τους αγώνες της εργατικής τάξης, τις ανισότητες και τα πολιτικά δικαιώματα και αργότερα εμπλούτισε τα πολιτικοποιημένα έργα της με ζέση, αντιδρώντας κατά της Χούντας και άλλων κοινωνικών ανισοτήτων. Τα πρώτα της έργα, που απεικονίζουν τις συνθήκες διαβίωσης και εργασίας καθώς και τις ξεχωριστές πρακτικές ψαρέματος στη λιμνοθάλασσα, αναμειγνύουν την «κοινωνική» με τη «μοντερνιστική» αφηρημένη τέχνη μέσα από τον φακό της ανθρώπινης εμπειρίας. Αυτό που κάνει τη μέθοδο της Κατράκη να είναι επίκαιρη ακόμα και σήμερα είναι η «κοινωνική ευαισθησία» της και το γεγονός ότι ήταν ριζωμένη στη γη και στον τόπο της. 

Με το Κέντρο Χαρακτικών Τεχνών – Μουσείο Βάσως Κατράκη στο Αιτωλικό ως εφαλτήριο, θα εξερευνήσουμε πώς ένα ίδρυμα τεχνών που είναι καλά ριζωμένο στη γη και στην κοινότητα μπορεί να δώσει νόημα στο μέλλον: από την αναδρομή στα έργα της Κατράκη και τη σύνδεσή τους με το περιβάλλον του τόπου, την ακρόαση και την άντληση διδαγμάτων από τις ανθρώπινες και μη κοινότητες που έχουν αναπτυχθεί με το νερό, μέχρι και τον αναλογισμό για τη μεταμόρφωση του τοπίου, ούτως ώστε να μπορέσουμε να βρούμε τα εργαλεία που θα μας βοηθήσουν να συμβιώσουμε και να προσαρμοστούμε στον ριζικά μεταβαλλόμενο κόσμο μας. 

Ημερομηνίες δημοσίου προγράμματος: 6 - 9 Μαρτίου 2025

Τοποθεσίες: Κέντρο Χαρακτικών Τεχνών-Μουσείο Βάσως Κατράκη και άλλες τοποθεσίες στο Αιτωλικό

Είσοδος ελεύθερη

ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

Πέμπτη, 6 Μαρτίου 2025 

09:00 – 20:00 | Έκθεση μουσείου ανοιχτή για το κοινό 

Τοποθεσία: Κέντρο Χαρακτικών Τεχνών-Μουσείο Βάσως Κατράκη 

09:00 – 20:00 | Skylarking (Long Play), Ηχητική εγκατάσταση του Nuno da Luz

Η χωρική διάσταση της εγκατάστασης έχει σχεδιαστεί από τους Hiboux ARCHITECTURE με υλικά από το περιβάλλον του Αιτωλικού και με χαλιά του Συλλόγου Γυναικών Αιτωλικού Τοποθεσία: Φουαγιέ του Κέντρου Χαρακτικών Τεχνών-Μουσείου Βάσως Κατράκη 

10:00 – 19:00 | People descended from Trees and Deer, 1η μέρα Εργαστηρίου Εργαστήριο χαρακτικής του Γιάννη Παπαδόπουλου για φοιτητές Καλών Τεχνών του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας (Φλώρινα) [ελληνικά]

Τοποθεσία: Εργαστήρια Κέντρου Χαρακτικών Τεχνών-Μουσείου Βάσως Κατράκη 

20:00 – 22:00 | Εισαγωγή στο Vanishing Landscapes & Προβολή ταινιών με Cinema Fulgor [ελληνικά και αγγλικά] 

Τοποθεσία: Ταβέρνα Χαραμάδα (Διεύθυνση: Κουρκουμέλη και Εθνικής Αντιστάσεως) 

Παρασκευή, 7 Μαρτίου 2025 

09:00 – 20:00 | Έκθεση μουσείου ανοιχτή για το κοινό Τοποθεσία: Κέντρο Χαρακτικών Τεχνών-Μουσείο Βάσως Κατράκη 

09:00 – 20:00 | Skylarking (Long Play), Ηχητική εγκατάσταση του Nuno da Luz

Η χωρική διάσταση της εγκατάστασης έχει σχεδιαστεί από τους Hiboux ARCHITECTURE με υλικά ευρεθέντα στο περιβάλλον του Αιτωλικού και με χαλιά του Συλλόγου Γυναικών Αιτωλικού 

Τοποθεσία: Φουαγιέ του Κέντρου Χαρακτικών Τεχνών-Μουσείου Βάσως Κατράκη 

09:00 – 17:00 | People descended from Trees and Deer, 2η μέρα Εργαστηρίου Εργαστήριο χαρακτικής του Γιάννη Παπαδόπουλου για φοιτητές Καλών Τεχνών του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας (Φλώρινα) [ελληνικά] 

Τοποθεσία: Εργαστήρια Κέντρου Χαρακτικών Τεχνών-Μουσείου Βάσως Κατράκη 

18:00 – 19:30 | Συζήτηση γύρω απ’ το τζάκι: Για τα τοπία που χάνονται, Στρογγυλή Τράπεζα με τη Μαρία-Θάλεια Καρρά (TAVROS), τον Γιάννη Παπαδόπουλο (καλλιτέχνη), τον Δημήτρη Θεοδωρόπουλο (αρχιτέκτονα) και τον Σωτήρη Γερμανό (ψαρά). Συντονισμός συζήτησης: Θοδωρής Χονδρόγιαννος (δημοσιογράφος) [ελληνικά] 

Τοποθεσία: Ταβέρνα Χαραμάδα (Διεύθυνση: Κουρκουμέλη και Εθνικής Αντιστάσεως) 

20:00 – 22:00 | Moving cinema, Προβολή ταινιών με Cinema Fulgor 

Σημείο συνάντησης: Κεντρική είσοδος 1ου Δημοτικού Σχολείου Αιτωλικού 

Σημείωση: Η εκδήλωση αυτή ξεκινά με ένα συλλογικό περίπατο και μια προβολή σε εξωτερικό χώρο κοντά στο σχολείο 

Σάββατο, 8 Μαρτίου 2025 

09:00 – 20:00 | Έκθεση μουσείου ανοιχτή για το κοινό Τοποθεσία: Κέντρο Χαρακτικών Τεχνών-Μουσείο Βάσως Κατράκη 

09:00 – 20:00 | Skylarking (Long Play), Ηχητική εγκατάσταση του Nuno da Luz

Η χωρική διάσταση της εγκατάστασης έχει σχεδιαστεί από τους Hiboux ARCHITECTURE με υλικά ευρεθέντα στο περιβάλλον του Αιτωλικού και με χαλιά του Συλλόγου Γυναικών Αιτωλικού 

Τοποθεσία: Φουαγιέ του Κέντρου Χαρακτικών Τεχνών-Μουσείο Βάσως Κατράκη 

09:00 – 10:00 | Skylarking (Short Play), Περφόρμανς του Nuno da Luz (σε συνεργασία με τον περιβαλλοντολόγο και ερευνητή Γιάννη Ρουσόπουλο) 

Τοποθεσία: Εκκλησία Αγίου Νικολάου Κουνδούρου. 

Συνάντηση στις 08:30 στην είσοδο του Ξενοδοχείου Αλεξάνδρα 

Σημείωση: Απαιτείται δήλωση συμμετοχής – έως 20 άτομα. Στείλτε μας email στο info@tavros.space για να κρατήσετε θέση 

11:00 – 18:00 | People descended from Trees and Deer, 3η μέρα Εργαστηρίου Εργαστήριο χαρακτικής του Γιάννη Παπαδόπουλου για φοιτητές Καλών Τεχνών του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας (Φλώρινα) [ελληνικά] 

Τοποθεσία: Εργαστήρια Κέντρου Χαρακτικών Τεχνών-Μουσείου Βάσως Κατράκη 

11:00- 12:30 | Εκεί που κοιτάζει η πέτρα, Θεατρικό Εργαστήριο από την ομάδα Dulcinea Compania για παιδιά 8+ ετών και τους κηδεμόνες τους [ελληνικά] 

Τοποθεσία: Παραδοσιακό Καρνάγιο Αιτωλικού 

Σημείωση: Απαιτείται δήλωση συμμετοχής – έως 20 άτομα. Στείλτε μας email στο info@tavros.space για να κρατήσετε θέση 

12:00-13:30 | Βιωματική ξενάγηση στη συλλογή της Βάσω Κατράκη από τον Σωτήρη Γερμανό Τοποθεσία: Κέντρο Χαρακτικών Τεχνών-Μουσείο Βάσως Κατράκη 

16:00 – 17:00 | Βαρκάδα με ψαράδες σε συνεργασία με τους Ελεύθερους Αλιείς Αιτωλικού Σημείο συνάντησης: Είσοδος Ξενοδοχείου Αλεξάνδρα 

Σημείωση: Απαιτείται δήλωση συμμετοχής – έως 60 άτομα. Στείλτε μας email στο info@tavros.space για να κρατήσετε θέση 

18:00-19:00 | A place like you and me: Composing stories for transregional liminality, Προβολή διάλεξη περφόρμανς των Campus Novel [ελληνικά] 

Τοποθεσία: Κτίριο Πολιτιστικού & Μορφωτικού Συλλόγου «Το Αιτωλικό» 

20:00-22:00 | Προβολή και συζήτηση με τις Sílvia das Fadas (Cinema Fulgor, Portugal) και Ειρήνη Φουντεδάκη [αγγλικά] 

Τοποθεσία: Κτίριο Πολιτιστικού & Μορφωτικού Συλλόγου «Το Αιτωλικό» 

Κυριακή, 9 Mαρτίου 2025 

09:00 – 18:00 | Έκθεση μουσείου ανοιχτή για το κοινό Τοποθεσία: Κέντρο Χαρακτικών Τεχνών-Μουσείο Βάσως Κατράκη 

09:00 – 18:00 | Skylarking (Long Play), Ηχητική εγκατάσταση του Nuno da Luz

Η χωρική διάσταση της εγκατάστασης έχει σχεδιαστεί από τους Hiboux ARCHITECTURE με υλικά ευρεθέντα στο περιβάλλον του Αιτωλικού και με χαλιά του Συλλόγου Γυναικών Αιτωλικού 

Τοποθεσία: Φουαγιέ του Κέντρου Χαρακτικών Τεχνών-Μουσείο Βάσως Κατράκη 

09:00 – 10:00 | Skylarking (Short Play), Περφόρμανς του Nuno da Luz (σε συνεργασία με τον περιβαλλοντολόγο και ερευνητή Γιάννη Ρουσόπουλο) 

Τοποθεσία: Εκκλησία Αγίου Νικολάου Κουνδούρου. 

Συνάντηση στις 08:30 στην είσοδο του Ξενοδοχείου Αλεξάνδρα 

Σημείωση: Απαιτείται δήλωση συμμετοχής – έως 20 άτομα. Στείλτε μας email στο info@tavros.space για να κρατήσετε θέση 

11:00- 12:30 | Εκεί που κοιτάζει η πέτρα, Θεατρικό Εργαστήριο από την ομάδα Dulcinea Compania για παιδιά 8+ ετών και τους κηδεμόνες τους [ελληνικά] 

Τοποθεσία: Παραδοσιακό Καρνάγιο Αιτωλικού 

Σημείωση: Απαιτείται δήλωση συμμετοχής – έως 20 άτομα. Στείλτε μας email στο info@tavros.space για να κρατήσετε θέση 

12:00 – 13:00 | People descended from Trees and Deer, Open Studio Εργαστήριο Χαρακτικής 

Ο Γιάννης Παπαδόπουλος μαζί με τους συμμετέχοντες του εργαστηρίου θα μοιραστούν με το κοινό τη δουλειά τους [ελληνικά] 

Τοποθεσία: Εργαστήρια Κέντρου Χαρακτικών Τεχνών-Μουσείου Βάσως Κατράκη 

13:00 – 15:00 | Συλλογικό γεύμα σε συνεργασία με τον Σύλλογο Γυναικών Αιτωλικού Τοποθεσία: Προαύλιος χώρος εργαστηρίων του Κέντρου Χαρακτικών Τεχνών-Μουσείου Βάσως Κατράκη

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΔΡΑΣΕΩΝ

Το έργο του Nuno da Luz, με τίτλο Skylarking, θα έχει δύο μορφές: το Skylarking (Long Play) και το Skylarking (Short Play). Το Skylarking (Long Play) είναι ένας μακράς διάρκειας σταθμός ακρόασης που θα λειτουργεί συνεχώς για περίπου 72 ώρες, από την Παρασκευή έως την Κυριακή, προσφέροντας ένα ηχητικό συνεχές που συνδυάζει περιβαλλοντικούς και ήχους των στοιχείων της φύσης. Το Skylarking (Short Play) προσκαλεί τους επισκέπτες/-τριες να συμμετάσχουν σε παρατήρηση πουλιών, εστιάζοντας στην ακρόαση και μίμηση των κελαηδημάτων τους με τη χρήση της ανθρώπινης φωνής. 

Οι Campus Novel, μέσα από την επιτελεστική τους προβολή με τίτλο A place like you and me: Composing stories for transregional liminality, “μεταβολίζουν” το πεδίο της οργανωμένης τάξης, τις αξιακές κρίσεις και τις κυρίαρχες αφηγήσεις για τα έμβια όντα και το περιβάλλον. Μέσα από τη δοκιμιακή τους προβολή και την επιτελεστική αφήγηση, διερευνούν το κατώφλι μεταξύ μετασχηματισμού και αισθητηριακής δυνητικότητας.

Η ομάδα αρχιτεκτόνων Hiboux ARCHITECTURE εστιάζει στον χωρικό σχεδιασμό για το πρότζεκτ Vanishing Landscapes. Βασισμένοι σε τοπικά υλικά και τεχνικές της λιμνοθάλασσας και του οικισμού του Αιτωλικού, συλλέγουν ευρεθέντα υπολειμματικά αντικείμενα (abject) για να τα επανασυνθέσουν, υφαίνοντας μια νέα στρώση στις υφές του Κέντρου Χαρακτικής Τέχνης – Μουσείου Βάσω Κατράκη και των έργων που φιλοξενεί.

Το τριήμερο ερευνητικό εργαστήριο του Γιάννη Παπαδόπουλου, με τίτλο Άνθρωποι που κατάγονται από δέντρα και ζαρκάδια, εξερευνά τη φυσική ιδιαιτερότητα της περιοχής του Αιτωλικού, με έμφαση στην παραγωγή υλικού μέσω πρακτικών χαρακτικής. Το εργαστήριο απευθύνεται αποκλειστικά σε φοιτήτριες/-τές Καλών Τεχνών, προσφέροντάς τους την ευκαιρία να συνδέσουν το τοπικό περιβάλλον με καλλιτεχνικές μεθοδολογίες.

Η θεατρική ομάδα Dulcinea Compania παρουσιάζει μια βιωματική θεατρική ξενάγηση για παιδιά και τους κηδεμόνες τους. Ένας περίπατος για μικρούς και μεγάλους με αφηγήσεις που ξεπηδούν από το νερό σαν σπαρταριστά ψάρια, εικόνες που ξεκολλούν από την πέτρα και αποκτούν φωνή και κίνηση, και διαδραστικό θεατρικό παιχνίδι εμπνευσμένο από τη Συλλογή του Μουσείου Βάσω Κατράκη.

Το πρόγραμμα ταινιών σε επιμέλεια της Sílvia das Fadas (Cinema Fulgor, Πορτογαλία) μας ενθαρρύνει να σκεφτούμε βιωματικά τι σημαίνει να δημιουργούμε κοινότητες σινεμά μακριά από αστικά κέντρα.

Πληροφορίες για τον χώρο TAVROS

Ο TAVROS ξεκίνησε τον Οκτώβριο του 2019 στην Αθήνα ως μια πλατφόρμα διαλόγου, ακρόασης και μάθησης γύρω από τις κοινωνικές και πολιτικές συνθήκες που μας περιβάλλουν. Μέσα από εκθέσεις, έρευνες, αναθέσεις έργων, εκπαιδευτικά προγράμματα, ομιλίες, προβολές και δράσεις με την κοινότητα, ο TAVROS δεσμεύεται να εμπλουτίσει τις σχέσεις μεταξύ θεσμών που μοιράζονται τις ίδιες αξίες και όραμα, καθώς και καλλιτεχνών διαφορετικών υποβάθρων και τοπικών κοινοτήτων, δημιουργώντας έναν χώρο για φωνές που δεν έχουν ακουστεί, απειλούνται ή περιθωριοποιούνται. Ο χώρος έχει υποστηριχθεί από φορείς όπως το ΥΠΠΟΑ, το Rosa-Luxemburg Stiftung, το Creative Europe Programme of the European Union και το IASPIS (International Programme for Visual and Applied Arts της Σουηδίας) μεταξύ άλλων. Για το πρόγραμμα Revolution Is Not a One Time Event (2022-2023), ο TAVROS διακρίθηκε με βραβείο από τον οργανισμό Outset. 

Υποστήριξη

Το πρότζεκτ αυτό συγχρηματοδοτείται από το πρόγραμμα Creative Europe Programme of the European Union, ως μέρος του πρότζεκτ Transformative Territories. Το Vanishing Landscapes υποστηρίζεται από την Εθνική Τράπεζα, τον Δήμο Ιεράς Πόλεως Μεσολογγίου, το Ίδρυμα Χάινριχ Μπελ – Γραφείο Θεσσαλονίκης και το Institut français de Grèce.